Κερδοσκόποι επενδυτές διεκδικούν τουλάχιστον 1,7 δισεκατομμύρια Ευρώ από χώρες που μαστίζονται από την κρίση

Άμστερνταμ / Βρυξέλλες, 10 Μαρτίου 2014.

Όπως αποκαλύπτει μια νέα έκθεση των δεξαμενών σκέψης Transnational Institute (TNI) και Corporate Europe Observatory (CEO), κερδοσκόποι επενδυτές διεκδικούν πάνω από 1,7 δισεκατομμύρια Ευρώ ως αποζημίωση από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Κύπρο, σε ιδιωτικά διεθνή δικαστήρια - για μέτρα που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Η έκθεση με τίτλο «Κερδίζοντας από την Κρίση - Πώς εταιρείες και δικηγόροι αποκομίζουν κέρδη από τις ευρωπαϊκές χώρες που πλήττονται από την κρίση» (Περίληψη), αποκαλύπτει την ύπαρξη ενός διογκούμενου κύματος εταιρικών αγωγών εναντίον ευρωπαϊκών οικονομιών που παλεύουν να επιβιώσουν. Η κατάληξη αυτών των αγωγών θα μπορούσε να είναι η καταβολή εκατομμυρίων Ευρώ από τους ευρωπαίους φορολογούμενους, σε μιας μορφής δεύτερη δημόσια διάσωση - όχι τραπεζών αυτή τη φορά, αλλά κερδοσκόπων επενδυτών. Η έκθεση υποστηρίζει ότι αυτές οι αγωγές αποτελούν και μια χρήσιμη προειδοποίηση ως προς τα εν δυνάμει υψηλά κόστη της προτεινόμενης εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ, της οποίας ο δεύτερος γύρος διαπραγματεύσεων ξεκινάει σήμερα στις Βρυξέλλες.

Η Πία Έμπερχαρντ, υπεύθυνη εκστρατειών σχετικών με το εμπόριο στο Corporate European Observatory και μία εκ των συγγραφέων της έκθεσης, δήλωσε: «Κερδοσκόποι επενδυτές ήδη χρησιμοποιούν επενδυτικές συμφωνίες για να λεηλατήσουν ότι έχει απομείνει στα δημόσια ταμεία των ευρωπαϊκών χωρών της κρίσης. Θα ήταν πολιτική τρέλα στα πλαίσια της εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-ΕΕ να δοθούν στις εταιρείες τα ίδια υπερβολικά δικαιώματα».

Η έκθεση εξετάζει μια σειρά αγωγών από επενδυτές που ασκήθηκαν εναντίον της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Κύπρου μετά την ευρωπαϊκή οικονομική κρίση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι επενδυτές δεν ήταν μακροχρόνιοι επενδυτές, αλλά επένδυσαν καθώς η κρίση αναδυόταν και άρα γνώριζαν πλήρως τους κινδύνους. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν τις συμφωνίες επενδύσεων ως μία νομική έξοδο κινδύνου για να αποσπάσουν ακόμα περισσότερο πλούτο από χώρες που μαστίζονται από την κρίση, όταν οι υψηλού κινδύνου επενδύσεις τους δεν απέδωσαν, εξηγεί η μελέτη.

Για παράδειγμα, στην Ελλάδα η σλοβάκικη τράπεζα Postova Bank αγόρασε ελληνικό χρέος αφότου η αξία των ομολόγων είχε ήδη υποτιμηθεί, και στη συνέχεια της προσφέρθηκε ένα πολύ γενναιόδωρο πακέτο αναδιάρθρωσης χρέους. Όμως, αυτή επέλεξε να πετύχει μια ακόμα καλύτερη συμφωνία καταθέτοντας αγωγή εναντίον της Ελλάδας, πατώντας πάνω στη διμερή συμφωνία επενδύσεων ανάμεσα στη Σλοβακία και την Ελλάδα.

Η Σεσίλια Ολιβέ, μία εκ των συγγραφέων της έκθεσης εκ μέρους του Transnational Institute τόνισε: «Σε μία περίοδο που πολίτες σε όλη την Ευρώπη αποστερούνται πολλών βασικών κοινωνικών δικαιωμάτων, συνιστά πραγματική διαστροφή η υποστήριξη από την ΕΕ ενός διεθνούς καθεστώτος επενδύσεων που παρέχει VIP προστασία σε εν πολλοίς κερδοσκοπικούς ξένους επενδυτές. Είναι καιρός να απορρίψουμε ένα ιδιωτικοποιημένο σύστημα δικαιοσύνης που υποστηρίζει τους αρπακτικούς εταιρικούς γύπες και υποσκάπτει κάθε μορφή ρύθμισης που θα ήταν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος».

Η μελέτη «Κερδίζοντας από την Κρίση» αποκαλύπτει επίσης πώς οι κερδοσκόποι επενδυτές έχουν υποστηριχθεί από διεθνείς δικηγορικές εταιρείες που ενθαρρύνουν ενεργά τις αγωγές επενδυτή-κράτους. Οι δικηγορικές εταιρείες κερδίζουν έτσι κι αλλιώς - είτε κατηγορούν, είτε υπερασπίζονται τα κράτη - και αποκομίζουν σημαντικά χρηματικά οφέλη μέσω αυτής της διαδικασίας. Το βρετανικό δικηγορικό γραφείο Herbert Smith Freehills, για παράδειγμα, που κλήθηκε από την Ισπανία για να την υπερασπιστεί σε τουλάχιστον δύο υποθέσεις, μπορεί να λάβει έως και 1,6 εκατομμύρια Ευρώ γι’ αυτές τις υποθέσεις.

Ο διογκούμενος προβληματισμός γύρω από τις εμπορικές διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΠΑ ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τις διακόψει προσωρινά, ως προς το κεφάλαιο που αφορά τα δικαιώματα των επενδυτών, και να ανακοινώσει την έναρξη δημόσιας διαβούλευσης πάνω στο ζήτημα, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει αυτόν το μήνα. Όμως, η Επιτροπή έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θέλει να εγκαταλείψει αυτά τα αμφιλεγόμενα εταιρικά δικαιώματα, αλλά απλώς να τα αναμορφώσει.

Η Πία Έμπερχαρντ σχολιάζει: «Το σύστημα διαιτησίας επενδυτή-κράτους δεν μπορεί να τιθασευτεί. Οι δικηγορικές εταιρείες που διψούν για λεφτά και οι εταιρικοί τους πελάτες θα βρίσκουν πάντα τρόπο να επιτίθενται σε χώρες, σε περιπτώσεις κυβερνητικών ενεργειών που απειλούν τα κέρδη τους - ακόμα κι όταν πρόκειται για νομοθεσία απαραίτητη για την έξοδο από μία χρηματοπιστωτική κρίση. Τα εταιρικά υπερ-δικαιώματα πρέπει να καταργηθούν».

Περίληψη